Yazı İçeriği
İhracat yapan firmalar için doğru fatura kesimi, hem mali mevzuata uyum sağlamak hem de uluslararası ticarette güvenilir bir işletme olmak açısından büyük önem taşır. Yanlış kesilen faturalar, gümrük süreçlerinde gecikmelere veya vergi cezalarına yol açabilir. Bu makalede, bir uzman mali müşavir gibi ihracat faturası kesme sürecini detaylı bir şekilde anlatacağız.
1. İhracat Faturası Nedir?
İhracat faturası, bir şirketin yurtdışındaki bir müşterisine sattığı mal veya hizmet için düzenlediği resmi bir belgedir. Normal satış faturalarından farklı olarak bazı özel düzenlemelere tabidir. Türkiye’de ihracat faturaları KDV’siz kesilir ve gümrük beyannamesi ile ilişkilendirilmesi gerekir.
2. İhracat Faturası Nasıl Kesilir?
İhracat faturası keserken dikkat edilmesi gereken adımları aşağıda detaylı olarak inceleyelim.
Adım 1: İhracatçı Bilgilerinin Hazırlanması
Faturada yer alması gereken satıcı (ihracatçı) bilgilerinin eksiksiz ve doğru olması gerekir:
- Firma unvanı ve adresi
- Vergi numarası
- MERSİS numarası
- İletişim bilgileri
Adım 2: Alıcı Bilgilerinin Girilmesi
Yurtdışındaki müşteri veya alıcı firmaya ait bilgiler girilir:
- Alıcının adı/unvanı
- Adresi ve ülkesi
- Vergi numarası veya ticaret sicil numarası (bazı ülkelerde zorunludur)
Adım 3: Fatura Para Biriminin Belirlenmesi
İhracat faturaları genellikle USD, EUR veya GBP cinsinden kesilir. Türkiye’de TL cinsinden ihracat faturası kesmek mümkündür, ancak genellikle alıcı tarafın isteğine göre döviz cinsinden düzenlenir.
Örnek:
- 100 adet elektronik devre kartı satışı için kesilen bir faturada fiyatın USD cinsinden gösterildiğini düşünelim.
| Ürün Adı | Miktar | Birim Fiyat (USD) | Toplam (USD) |
|---|---|---|---|
| Elektronik Devre Kartı | 100 | 25 | 2.500 |
Adım 4: Mal veya Hizmet Açıklamalarının Yazılması
İhracat faturasında satılan ürün veya hizmetin açık ve detaylı bir şekilde belirtilmesi gerekir. Örneğin:
- Ürünün tam adı
- Ürünün menşei (Made in Turkey gibi)
- GTIP kodu (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu)
- Miktar ve birim fiyatı
Adım 5: KDV Oranının Belirlenmesi
Türkiye’de ihracat faturaları KDV’siz olarak düzenlenir. 3065 sayılı KDV Kanunu’nun 11. maddesi gereği, ihraç edilen mallar KDV’den muaftır.
Adım 6: Fatura Numarası ve Tarihi
Her ihracat faturasında, eşsiz bir fatura numarası bulunmalıdır. Fatura numaraları genellikle şu formatta olabilir:
- 2025-INV-001
- EXP-20250206-001
Fatura numaralarının sıralı olmasına dikkat edilmelidir.
Adım 7: Teslim ve Ödeme Şartları
Faturada teslim şekli (Incoterms 2020) ve ödeme yöntemi belirtilmelidir.
- EXW (Ex Works): Satıcı, malı kendi deposunda teslim eder. Tüm masraflar alıcıya aittir.
- FOB (Free on Board): Satıcı, malı gemiye yükler ve buradan sonra sorumluluk alıcıya geçer.
- CIF (Cost, Insurance, Freight): Satıcı, malın sigortasını ve nakliye masraflarını karşılar.
Ödeme şekli ise genellikle aşağıdaki gibi olur:
- Peşin ödeme (Advance Payment)
- Akreditif (Letter of Credit – LC)
- Mal mukabili ödeme (Cash Against Goods – CAG)
Örnek: Bir ihracat faturasındaki ödeme bilgisi şu şekilde olabilir:
Ödeme Şekli: Peşin Ödeme (Advance Payment)
Teslim Şekli: FOB – Mersin Limanı
Adım 8: Gümrük Beyannamesi ile Eşleştirme
İhracat faturası kesildikten sonra, gümrük müşaviri tarafından düzenlenen gümrük beyannamesi ile eşleştirilmesi gerekir. Gümrük beyannamesinde belirtilen bilgiler fatura ile tutarlı olmalıdır.
Adım 9: Elektronik Fatura Olarak Gönderme
Türkiye’de ihracat faturaları e-Fatura sistemine dahildir. e-Fatura mükellefi olan firmalar, ihracat faturalarını Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) e-Fatura sistemine göndermelidir.
Eğer firmanız e-Fatura sistemine kayıtlı değilse, kağıt fatura düzenleyerek gümrüğe ibraz edebilirsiniz.
3. İhracat Faturası Örneği
Aşağıda 10.000 USD’lik bir ihracat faturası örneğini inceleyelim.
Firma Adı: ABC Elektronik Ltd. Şti.
Adres: İstanbul, Türkiye
Vergi No: 1234567890
Fatura No: 2025-EXP-001
Fatura Tarihi: 07.02.2025
Alıcı: XYZ Ltd. (Almanya)
Adres: Berlin, Almanya
Vergi No: DE987654321
Ürün Adı: Elektronik Devre Kartı
GTIP Kodu: 8534.00.00.00.00
Miktar: 400 Adet
Birim Fiyat: 25 USD
Toplam: 10.000 USD
Ödeme Şekli: Akreditif (Letter of Credit)
Teslim Şekli: FOB – İstanbul Limanı
Genel Toplam: 10.000 USD
KDV: %0 (İhracat İstisnası)
İhracatçı İmza & Kaşe:
4. İhracat Faturasının Sık Yapılan Hataları
İhracat faturası keserken şu hatalara dikkat edilmelidir:
- Yanlış GTIP kodu kullanımı: Yanlış kod kullanımı, gümrük işlemlerinde sorun yaratır.
- Hatalı teslim ve ödeme şartları: Müşteriyle yapılan anlaşmaya uygun olmalıdır.
- Döviz kuru hataları: TCMB kurları esas alınarak hesaplanmalıdır.
- E-Fatura sistemine geç gönderme: Zamanında gönderilmeyen faturalar cezalara neden olabilir.
5. İhracat Faturası ile İlgili Vergisel Avantajlar
Türkiye’de ihracat yapan firmalara bazı vergisel avantajlar sunulmaktadır:
- KDV iadesi: İhracat yapan firmalar, %0 KDV oranı nedeniyle KDV iadesi alabilir.
- Damga vergisi muafiyeti: İhracat faturalarında damga vergisi uygulanmaz.
- Kur farkı kazançları: Döviz cinsinden kesilen faturalar, kur farkı kazancı yaratabilir.
İhracat faturası kesmek, hem muhasebe hem de ticari süreçler açısından büyük önem taşır. Bu rehberde, ihracat faturası kesme sürecini adım adım ele aldık. Eğer firmanız ihracat yapıyorsa, hatalardan kaçınmak ve yasal uyumu sağlamak için mali müşavirinizden destek almanız faydalı olacaktır.
Siz de bir ihracat faturası düzenlemek istiyorsanız, yukarıdaki adımları takip ederek süreci sorunsuz tamamlayabilirsiniz.